Środki czystości

Wielu ludzi wykorzystuje do sprzątania szkodliwe substancje w postaci chemicznych środków czystości.  Często są to nadmierne ilości, każdy produkt o innym przeznaczeniu.  Próbuje nam się wmówić, że korzystanie z tych specyfików to konieczność.

SZKODLIWE SUBSTANCJE W CHEMICZNYCH ŚRODKACH CZYSTOŚCI
Składniki zawarte w tych środkach zanieczyszczają powietrze i powierzchnie mieszankami kancerogenów, środków zaburzających pracę hormonów, neurotoksycznych rozpuszczalników, związków wywołujących zmiany nastroju i toksyn oddziałujących na układ rozrodczy. Wśród substancji groźnych dla ludzkiego zdrowia i środowiska znajdziemy fosforany, konserwanty chemiczne, odczynniki chemiczne, substancje powierzchniowo czynne, rozjaśniacze optyczne, amoniak, chlor i syntetyczne zapachy. Chemia zawarta w środkach do czyszczenia przenika do organizmu przez skórę. Jest również wchłaniana do płuc oraz przez śluzówki oczu. Substancje chemiczne gromadzą się wewnątrz organizmu ludzkiego i mogą po dłuższym czasie powodować problemy zdrowotne. Wraz ze wzrostem używania tych substancji w domach, szkołach i miejscach pracy w ciągu ostatnich 70 lat dramatycznie wzrosła liczba zachorowań na raka i astmę. Środki czystości nie są prawdopodobnie jedyną przyczyną, ale wystarczy poznać ich składniki i wtedy wszystko staje się jasne. Amerykańska Agencja Ochrony Konsumenta informuje, że ponad 150 związków chemicznych, stosowanych w domach jest przyczyną alergii, wad urodzeniowych, nowotworów i zaburzeń psychicznych, podrażnień oczu, nosa, gardła, bólów i zawrotów głowy oraz zmęczenia. 

- reaktywne związki chloru – najbardziej szkodliwe dla zdrowia, wyrządzają poważne szkody w środowisku

- triclosan – w kontakcie z chlorowaną wodą skutkuje powstawaniem rakotwórczego chloroformu

- sztuczne barwniki – ciężko ulegają biodegradacji i wykazują najbardziej alergogenne działanie

- rozjaśniacze optyczne – trudno ulegają biodegradacji i są toksyczne dla organizmów wodnych; wywołują podrażnienia i uczulenia

- zmiękczacze – zawierają szkodliwy chloroform, octan benzylowy i pentan

- wodorotlenek sodu – wysoce żrący i szkodliwy związek, może spowodować ciężkie oparzenia

- syntetyczne zapachy – badania pokazują, że są często przyczyną alergii

- benzen, ftalany, formaldehyd, terpen – działają rakotwórczo oraz mogą zwiększać ryzyko występowania chorób wątroby

Związki te mogą powodować biegunki, bóle głowy, złe samopoczucie, a nawet depresje. Najczęściej jednak wywołują choroby skórne, głównie egzemę. 

RYZYKO NADMIERNEJ CZYSTOŚCI
Przyczyn alergii może być dużo, a sprzyjać jej mogą również zbyt sterylne warunki, czyli usuwanie z otoczenia wszystkich bakterii, tych szkodliwych, jak i pożytecznych. W ten sposób pozbywamy się naturalnej flory bakteryjnej, która zabezpiecza nas przed chorobami. Nie musimy stosować silnych, bakteriobójczych środków czystości, bo dom to nie sala operacyjna, w której należy zachować aseptyczne warunki. Istnieją dowody wskazujące, że infekcje z wczesnego dzieciństwa mają związek z niższą zachorowalnością na choroby atopowe, takie jak alergia, astma czy egzema. Higiena nie jest niczym złym i tak naprawdę zawdzięczamy jej dużo korzyści zdrowotnych. Jednak obsesja na punkcie czystości, zabijania zarazków i zapobiegania chorobom powoduje więcej problemów niż ich rozwiązuje. Hipoteza higieniczna głosi, że bez kontaktu z brudem i zarazkami w dzieciństwie układ immunologiczny nie będzie prawidłowo funkcjonował, kiedy pojawi się choroba. Nie tylko brud i zarazki mają właściwości ochronne. Kontakt z endotoksynami – produktem przemiany materii bakterii – także wspiera układ odpornościowy. Zaobserwowano ochronny skutek umiarkowanego takiego kontaktu w przypadku szerszego zakresu dolegliwości. Poza chorobami atopowymi znalazły się wśród nich zaburzenia układu odpornościowego, takie jak stwardnienie rozsiane (SM), cukrzyca typu 1 (insulinozależna) oraz choroby zapalne jelit, na przykład wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz zespół jelita nadwrażliwego (IBS), jako możliwe skutki obsesyjnej czystości.

Produkcja takich środków obciąża środowisko naturalne, a ich używanie jest jednym z największych niebezpieczeństw, które już dziś ma wielki wpływ na życie ludzi i wszystkich organizmów żywych na naszej planecie. Większość substancji zawartych w środkach czystości rozpuszcza się w wodzie i jest trudno biodegradowalna, albo w ogóle się nie rozkłada. Bezproblemowo przedostaje się do wód gruntowych i zbiorników wodnych.  Zanieczyszczona woda wraca do nas, jako że oczyszczalnie ścieków nie potrafią całkowicie jej uzdatnić. Pamiętajmy też o tym, że butelki po detergentach (tak samo po kosmetykach) nie dość, że są produktem pochodzącym z ropy naftowej to po wylądowaniu w koszu będą się rozkładać setki lat. Dajmy dobry przykład dzieciom, które będą egzystować w takim środowisku, jakie im pozostawimy i przyswoją takie nawyki, jakie im przekażemy.  

GORĄCA WODA
Gorąca woda i para to najskuteczniejsze domowe środki czystości.

SODA OCZYSZCZONA
Posiada delikatne właściwości ścierne, więc można zlikwidować zaschnięty brud bez niszczenia powierzchni. Rozpuszcza się w wodzie i nie pozostawia osadu. Dezynfekuje, usuwa bakterie i niektóre pleśnie. Rozpuszcza tłuszcz. Zmiękcza wodę, więc wspomaga działanie innych środków piorących i spłukiwanie. Jest w pełni biodegradowalna i niedroga. Sodę przechowujemy w suchym i chłodnym miejscu. Gdy używamy sody pamiętajmy o założeniu rękawiczek ochronnych.

OCET SPIRYTUSOWY
Działa bakteriobójczo, zabija zarazki chorobotwórcze, likwiduje osady oraz nieprzyjemne zapachy. Zabija wiele rodzajów pleśni i grzyba. Rozpuszcza tłuszcz. Skutecznie odświeża powietrze. Charakterystyczny ostry zapach octu prędko się ulatnia.

CYTRYNA
Ma łagodne właściwości dezynfekujące. Cytryna i ocet to kwasy, dlatego przy czyszczeniu dłuższym niż kilka minut powinniśmy używać rękawiczek.

SÓL KUCHENNA 
Jest znakomitym środkiem czyszczącym, odkażającym, ściernym, dezynfekującym. Działa ze zdwojoną mocą gdy połączymy ją z cytryną.

NATURALNE OLEJKI ETERYCZNE

Olejki eteryczne działają przede wszystkim przeciwbakteryjnie i przeciwirusowo. Poprzez parowanie tworzą one otoczkę wokół rośliny, która chroni ją przed bakteriami i grzybami. 

SAPONINY
Saponiny to związki pochodzenia roślinnego występujące w roślinach, stosowane w lecznictwie i w produkcji środków piorących. Saponiny są nieszkodliwe dla ludzkiej skóry i dla środowiska. Saponiny chronią roślinę przed szkodnikami, grzybami i bakteriami, wykazują również działanie insektobójcze. Pienią się w wodzie jak mydło (zwłaszcza w ciepłej), dlatego rośliny bogate w saponiny wykorzystywano jako namiastkę mydła. Spożywane w niewielkich ilościach wpływają dobroczynnie na funkcjonowanie organizmu, aczkolwiek w większych dawkach są trujące. Spożywanie roślin zawierających saponiny nie jest wskazane i z tego względu nie używamy do krojenia deski, na której przygotowujemy nasze posiłki. 

KASZTANOWIEC BIAŁY

Jednym z najprostszych do zdobycia w Polsce źródłem saponin są kasztany. Nadwyżki można przechowywać w przewiewnym miejscu i używać w miarę potrzeb.

MYDLNICA LEKARSKA   

Mydlnica jest rośliną wieloletnią. Rośnie na miedzach i nieużytkach, na obrzeżach lasów, w zaroślach nad brzegami rzek, w rowach, na suchych brzegach stawów tworząc niekiedy rozpoznawalne z daleka łany. Jest to roślina ruderalna, rosnącą nierzadko w pobliżu ludzkich siedlisk. Jest również rośliną wskaźnikową podłoża żwirowatego, kamienistego lub piaszczystego, mało wymagającą co do gleby. Korzeń mydlnicy zawiera około 5% saponin. Wywar z rozdrobnionych korzeni jest wykorzystywany jako mydło w płynie, szampon i płyn do prania.

NAGIETEK LEKARSKI

Nagietek lekarski jest pospolitą rośliną w Polsce, która nadaje się do uprawy w ogródku. Do przyrządzenia środków czyszczących wykorzystujemy jej korzenie i postępujemy tak samo jak w przypadku kasztanów, czyli rozcieramy i gotujemy 10 minut.

PIERWIOSNEK LEKARSKI 
Znajdziemy go na suchych łąkach i w widnych lasach.

ORZECHY PIORĄCE
Orzechy piorące są to łupiny owoców tzw. drzewa mydlanego. Są bardzo wydajne, kilka łupin wykorzystujemy do wielokrotnego prania, a koszt kilogramowego opakowania to 30 złotych. Niestety importowanie orzechów jest mało ekologiczne, dlatego warto działać zgodnie z zasadą „lokalności”, czyli korzystania z zasobów naturalnych, które znajdziemy w okolicy np. kasztany czy mydlnice lekarską.

 

JEŚLI ZDECYDUJESZ SIĘ KORZYSTAĆ Z EKOLOGICZNYCH ŚRODKÓW CZYSTOŚCI DOSTEPNYCH W SKLEPACH
Pamiętaj, że nazwy na opakowaniach takie jak „naturalny”, zielony” czy „przyjazny dla środowiska” nie gwarantują, że jest to faktycznie tego typu środek. Zazwyczaj jest to działanie marketingowe, które wprowadza kupującego w błąd. Wiarygodne ekologiczne środki czystości to takie, które posiadają certyfikaty: Ecocert, Ecolabel, Eco Garantie czy Eco Control.

POWYŻSZE SKŁADNIKI SĄ LEPSZE OD STANDARDOWYCH ŚRODKÓW, BO SĄ:
- zdrowsze                                                                                                                                                 
- nieszkodliwe dla środowiska
- tak samo, a nawet skuteczniejsze
- ekonomiczniejsze (woda - płukanie)
- tańsze 

By nie zjadać resztek detergentu powinno się po umyciu wypłukać szklankę czy talerz aż sześć razy! Stosując sodę, ocet, czy ekologiczny płyn, płuczemy jedynie raz lub dwa.

CZYŚCIK Z MIKROFIBRY

Mikrofibra to potoczna nazwa dla miękkiej szmatki. Mikrofibra nie jest określeniem tkaniny, ale włókna, z którego wyrabia się nici a potem wykorzystuje w splocie. Te ultra-cienkie włókna, z których powstają pojedyncze nici są dwa razy cieńsze od włókien jedwabiu oraz sto razy cieńsze niż ludzki włos. Mikrowłókno może być wytwarzane z różnych materiałów, najbardziej rozpowszechnione jest syntetyczna mieszanina 70% poliamidu i 30% poliestru, ale natrafić można także na wyroby z materiałów naturalnych, na przykład z celulozy. Włókna wykonane z naturalnych nici nie są efektywniejsze od tych syntetycznych, ponieważ w tkaninach takich jak flanela lub bawełna, splot jest tak ciasny, że istnieje ryzyko zarysowania delikatnej powierzchni. Czyściki z mikrofibry są bardzo trwałe, więc w dłuższej perspektywie ich zakup jest opłacalny. Świetnie wchłaniają wodę, szybko wysychają i skutecznie usuwają zabrudzenia. Włókno jest dużo cieńsze od bawełnianego, a w strukturze materiału jest sporo wolnej przestrzeni między włóknami, co przekłada się na lepszy przepływ powietrza i wilgoci oraz powoduje, że materiał jest lekki i sprężysty. Woda jest prędko oddawana do otoczenia. Rozwój jakichkolwiek bakterii i grzybów jest powstrzymany . Z tego względu mikrofibra ma właściwości antybakteryjne i antyalergiczne.  Przestrzenie między włóknami wciągają brud, kurz, tłuszcz i inne zanieczyszczenia i trzymają je aż do chwili przepłukania. Skutkuje to lśniącymi powierzchniami bez smug. Plusem czyścików z mikrofibry jest to, że są wielokrotnego użytku i można je prać w pralce, razem z ubraniami. Produkty wykonane z mikrofibry posiadają określoną gramaturę (ilość włókien przypadających na metr kwadratowy tkaniny). Im jest ona większa tym lepsze właściwości chłonne ręcznika. Mikrofibra z samą ciepłą wodą jest w stanie dokładnie wyczyścić każdą powierzchnię.

W raportach organizacji pro-ekologicznych, w większości przypadków znajdziemy te same informacje i zarzuty w kwestii produkcji syntetyków (głównie poliestru i poliamidu). Po pierwsze, do produkcji potrzebne są pochodne ropy naftowej, co ma negatywny wpływ na środowisko. Po drugie, produkcja syntetyków wymaga sporych ilości energii oraz przerobu metali ciężkich. Wytwarzanie syntetyków wiąże się z powstawaniem dużych ilości odpadów chemicznych. Jednocześnie pamiętajmy, że mikrofibra jest bardzo trwała.  Jeśli stosy plastikowych butelek wypełnionych szkodliwymi substancjami zastąpimy czyścikiem z mikrofibry, ciepłą wodą, sodą i octem, to myślę, że taka zmiana jest zmianą na lepsze. Każdy nawet mały krok naprzód ma znaczenie.

PIERWSZE SPRZĄTANIE WŁASNYMI ŚRODKAMI

Gdy zaczynamy sprzątać używając własnych środków, to pierwsze sprzątania są nieco bardziej uciążliwe, ponieważ musimy usunąć te detergenty, które przez wiele lat nazbierały się na czyszczonych powierzchniach.

ŁAZIENKA 

Umywalka, wanna, kafelki: 

sposób 1

- pół szklanki sody oczyszczonej

- trzy łyżki octu

 Należy wymieszać składniki, a następnie przecierać szmatką lub gąbką. Na końcu spłukujemy.

sposób 2
Umywalkę i wannę możemy również umyć pastą przygotowaną z sody i wody (stosunek 3:1). Potem starannie spłukujemy.

Sedes
Do miski klozetowej wsypujemy ćwierć szklanki sody oczyszczonej, skrapiamy dwiema łyżkami octu i zostawiamy na pół godziny. Potem czyścimy szczotką i spłukujemy wodę.

Szczotkę do toalet polewamy wrzątkiem, co najmniej raz w tygodniu.

Lustro

- jedna łyżka octu

- pół litra ciepłej wody

Spryskujemy lustro, a następnie wycieramy do sucha. Najlepiej użyć do tego gazetę lub papierowy ręcznik kuchenny.

Sposób na zaschnięte krople wody:

- namydlamy mokrą szmatkę w szarym mydle i przecieramy plamy

- zostawiamy na kilka minut, po czym zmywamy wodą

Płytki łazienkowe
sposób 1
- pół litra wody

- dwie łyżeczki octu

- kilka kropel olejku eterycznego

Zwilżoną w roztworze gąbką przecieramy płytki i wycieramy do sucha. Potem polerujemy np. starą koszulką.

sposób 2
Wilgotną ściereczkę posypujemy sodą. Czyścimy płytki, a następnie spłukujemy i wycieramy.

Fugi

- soda oczyszczona

- skrapiamy małą ilością wody, żeby utworzyła się wilgotna papka

Nakładamy między fugi i zostawiamy na piętnaście minut. Po tym czasie szorujemy starą szczoteczką do zębów i zmywamy wodą.

Podłogowe płytki ceramiczne
sposób 1

- ćwierć szklanki octu

- trzy litry ciepłej wody

- kilka kropel olejku eterycznego

Mieszamy składniki w wiadrze i wycieramy mopem. 

sposób 2
Rozpuszczamy kilka łyżek sody w wiadrze z wrzącą wodą. Zmywamy podłogi mopem i spłukujemy wodą.

Odpływsposób 1

- ćwierć szklanki sody oczyszczonej wsypujemy do odpływu

- zalewamy połową szklanki octu i przykrywamy

Gdy upłynie piętnaście minut wlewamy do odpływu dwa litry wrzącej wody.

Do usunięcia niemiłego zapachu możemy zastosować również opcję bez octu.

sposób 2
- łyżka sody
- 10 ml octu

Wlewamy do otworu odpływowego i zalewamy wrzątkiem.

Usuwanie pleśni

- pół szklanki wody

- cztery łyżki octu

Spryskujemy i czyścimy gąbką. Powtarzamy, aż do uzyskania zamierzonego efektu.

Chromowane elementy
sposób 1

- ocet rozcieńczony z wodą w proporcjach 1:1.

Przecieramy szmatką wcześniej zamoczoną w miksturze. Dodając kilka kropel olejku eterycznego uzyskamy dodatkowo przyjemny zapach. 

sposób 2
Z trudnymi zabrudzeniami poradzimy sobie delikatnie przecierając wilgotną ściereczką posypaną odrobiną sody oczyszczonej.

Słuchawka prysznicowa

- jeden litr wrzącej wody

- pół szklanki octu

Odkręconą słuchawkę prysznicową umieszczamy na kwadrans w roztworze. Następnie opłukujemy i polerujemy.

Kamień, rdza

sposób 1
Jeśli chcemy zapobiec osadzaniu się kamienia posypujemy regularnie kran soda i zmywamy delikatnie wilgotną gąbką. Potem spłukujemy i wycieramy.

sposób 2

- kładziemy plaster cytryny i zostawiamy na 15 minut

- w ten sam sposób możemy użyć namoczoną w occie gazę lub bawełniany wacik

Czyścimy gąbką, po czym przemywamy wodą.

sposób 3
Kładziemy ścierkę nasączoną octem, pozostawiamy na około godzinę, następnie przecieramy.

sposób 4
Posypujemy soda i delikatnie wcieramy. Po kilku godzinach intensywnie szorujemy szczoteczką zabrudzone miejsca.

Zasłona prysznicowa
sposób 1

- 3 łyżki stołowe soli na jeden litr wody

Zasłonę rozkładamy na ziemi i myjemy roztworem używając gąbki. Później zawieszamy i płuczemy wodą.

sposób 2
Posypujemy sodą, czyścimy wilgotną szczoteczką, a następnie spłukujemy.

Kabina prysznicowa
sposób 1
Posypujemy sodą wilgotną gąbkę, czyścimy kabinę, a następnie spłukujemy i wycieramy.

sposób 2

- szklanka octu

- pół szklanki wody

- kilka kropel olejku eterycznego

Spryskujemy kabinę i zostawiamy na 15 minut. Następnie po raz kolejny spryskujemy i czyścimy szorstką stroną gąbki. Po spłukaniu wodą wycieramy do sucha.

Drugi sposób: Wilgotną gąbkę posypujemy sodą, czyścimy kabinę, po czym spłukujemy i wycieramy.

Mata antypoślizgowa
Posypujemy soda, a po upływie 30 minut szorujemy wilgotną szczoteczką i starannie spłukujemy.

Płyn do dezynfekcji

- pół litra wody

- dwadzieścia kropli olejku eterycznego o działaniu bakteriobójczym (z drzewa herbacianego lub z grapefruita; olejek pomarańczowy oprócz właściwości antyseptycznych działa również uspokajająco).

Spryskujemy powierzchnie, którą chcemy zdezynfekować.

Odór z rur

- cztery łyżki stołowe sody oczyszczonej

Sodę wsypujemy do odpływu, zalewamy wrzątkiem i pozostawiamy na pół godziny. 

Gąbka do kąpieli

Aby gąbka się nie kruszyła zamaczamy ją na noc w roztworze wody z solą.

- 5 łyżek soli

- 3 litry wody

Rano starannie płuczemy i suszymy.

Szklanka do mycia zębów

Do szklanki wsypujemy

- łyżeczkę soli

- zalewamy ciepłą wodą

Odstawiamy i po jakimś czasie dokładnie myjemy.

Szczotka do włosów

- jedna łyżka soli

- jeden litr wody

Szczotkę zanurzamy w roztworze, po czym dokładnie suszymy. Tak samo możemy postąpić z miotłą. Dzięki temu przedłużymy ich żywotność.

PRANIE

Soda oczyszczona lub ocet biały W celu usunięcia potu i nieprzyjemnego zapachu moczymy rzeczy przed praniem w wodzie z dodatkiem sody oczyszczonej lub białego octu. Dodatek sody zwiększa skuteczność płynu do prania. Soda pomaga wypłukiwać brud z włókien tkaniny. Trwałe nieprzyjemne zapachy zlikwidujemy dodając łyżkę sody do płukania bielizny. Soda nie nadaje się do prania i płukania wełny oraz jedwabiu

Kasztany
Wydłubujemy owoce ze skorupek (tych brązowych) i kroić na małe kawałki lub rozcieramy na papkę. Mniej więcej 1 szklanka owoców powinna wystarczyć na jedno pranie. Rozdrobnione kasztany wkładamy do garnka, w którym nie gotujemy jedzenia i zalewamy szklanką wody. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy przez 10 minut. Potem przelewamy płyn (można odcedzić kawałki owoców) do miski, w której będziemy robić pranie. Do pralki lepiej wykorzystać niegotowane kasztany pokrojone na cztery części i umieścić w woreczku do prania lub np. w zawiązanej skarpetce. Super jest to, że w ten sposób można za jednym razem wyprać rzeczy kolorowe i białe, ponieważ saponiny nie uwalniają kolorów z tkanin, więc nie zafarbuje. Przy praniu białych rzeczy warto dosypać łyżkę sody oczyszczonej, dzięki czemu biel będzie wyraźniejsza.

Mydlnica lekarska
Do prania stosujemy wywar z korzenia mydlnicy lekarskiej. Niestety jest nietrwały, dlatego można go przechowywać jedynie kilka dni w lodówce, gdyż później fermentuje. Nadaje się do prania delikatnych tkanin. Odcinamy korzenie, oczyszczamy i suszymy. 4 łyżki suszonego rozdrobnionego korzenia (lub 2 łyżki drobno pokrojonego świeżego korzenia) zalewamy litrem zimnej wody i moczymy przez około 5 godzin. Następnie gotujemy na wolnym ogniu mniej więcej 10 minut. Potem dolewamy litr zimnej wody (w innym przepisie używamy tego płynu bez rozcieńczania z wodą) i w tak otrzymanym roztworze robimy pranie. Taki płyn możemy wykorzystywać jako płyn do prania, mydło w płynie, a nawet szampon.

Cenna uwaga
Korzeni nie powinno się gotować a utrzymywać w stanie prawie-wrzenia, ponieważ gotowane gorzej się pienią i prawdopodobnie mają słabsze właściwości myjące. Znalazłem również informację o tym, że w ogóle nie powinno się gotować mydlnicy tylko namoczyć korzenie przez kilka godzin i taki "zimny nastój" dolać do wcześniej przyrządzonej cytrynowo-ziołowej mieszanki, także uprzednio wystudzonej.


Kule piorące 
Dzięki zawartym w kulach ceramicznym kulkom oraz magnesom zmniejsza się napięcie powierzchniowe wody. Wkładamy do prania jedną lub dwie kule. Aby uzyskać przyjemny zapach zamiast płynu do płukania dodamy kilka kropel oleju eterycznego. Kule starczają na ok. 1000 prań. Są w pełni hipoalergiczne, bezosadowe i antybakteryjne. Zajmują mało miejsca.

Orzechy piorące 
Pranie ręczne

3-4 łupiny wrzucamy do ciepłej wody i pozostawiamy na 15 minut. Po tym czasie wyjmujemy orzechy i pierzemy ubrania w powstałym roztworze.

Pranie w pralce automatycznej

W związanym woreczku lub bawełnianej skarpetce umieszczamy 5-6 łupin, wrzucamy do bębna i włączamy pralkę. Jeśli orzechy staja się jaśniejsze i lepiące oznacza to, że saponina została wypłukana i orzechy straciły swoją wartość. Jeśli potrzeby suchy orzech Mokrem palcem, a on się nadal pieni możemy go nadal używać.

Płyn do płukaniaJeśli chcemy, aby pranie ładnie pachniało do pojemnika na płyn do płukania dodajemy pół szklanki wody z kilkoma kroplami olejku eterycznego. Łyżka sody użyta do płukania bielizny zlikwiduje trwałe niemiłe zapachy. Pamiętajmy, że soda nie jest odpowiednia do prania i płukania wełny oraz jedwabiu. 

Wybielacz

Aby uniknąć szarzenia białych ubrań do prania dodajemy 2 łyżeczki sody oczyszczonej. Przed praniem nacieramy plamy szarym mydłem. W celu wybielenia firan pierzemy je z samą sodą (pięć łyżek stołowych).

Płyn zmiękczający

Do prania dolewamy szklankę octu. Zapobiegnie to również elektryzowaniu się ubrań. Natomiast odzież zamoczona przed praniem na 15 minut w occie nie farbuje.

Kamień w bębnie pralki sposób 1

- jedna szklanka octu

- jedna szklanka wody, najlepiej przegotowanej

Wlewamy do pojemnika na proszek i pierzemy w ok. 90 stopniach Celsjusza. Pralka powinna być pusta, a cykl prania najkrótszy.

sposób 2Płuczemy pustą pralkę raz w miesiącu. Do takiego płukania dodajemy pół szklanki sody.

Plamy

Ziemia 2-4 łyżki sody rozpuszczamy w niewielkiej ilości wody i przecieramy plamę.

Owoce

Świeże plamy posypujemy solą, a następnie płuczemy w gorącej wodzie. Później wrzucamy do prania.

Krew

Zanurzamy w zimnej wodzie, wypłukujemy krew, po czym przecieramy gazikiem z wodą utlenioną.

Rdza Namaczamy plamę w soku z cytryny, później przecieramy solą.

Tłuszcz

Plamę zalewamy wrzątkiem i zasypujemy sodą.

Przypalenia z żelazka

Przecieramy sokiem z cytryny.

Długopis

W przypadku tkaniny przecieramy gazikiem zmoczonym w occie. Ściany czyścimy gąbką zamoczoną w occie.

Pleśń

- jedna część soku z cytryny

- jedna część proszku do pieczenia

Pastę nakładamy na plamy, pozostawiamy na dwie godziny, a następnie spłukujemy.

Trawa

Używamy soku z cytryny. Później pierzemy w letniej wodzie z mydłem.

Pot

- dwie łyżki stołowe octu

- trzy łyżeczki sody

Pastą nacieramy plamy, pozostawiamy na mniej więcej godzinę, a potem pierzemy. 

Plamy na dywanie 

- szklanka gorącej wody

- trzy stołowe łyżki soli drobnoziarnistej

Pocieramy plamy zamoczoną w roztworze szmatką.

Suszenie prania
Promienie słoneczne posiadają świetne właściwości wybielające. Rzeczy, które wyschły na słońcu są przeważnie bardziej miękkie niż w przypadku suszenia w suszarce. 

KUCHNIA

Kuchenka gazowa
sposób 1

- ćwierć szklanki wody  

- trzy łyżki sody oczyszczonej
Po czyszczeniu przecieramy używając czystej wody i wycieramy do sucha.

sposób 2
Do tego samego celu możemy wykorzystać pastę:
- cztery łyżeczki sody
- cztery łyżki stołowe wody

sposób 3
Do trudniejszych plam i osadów używamy pasty z sody i wody (stosunek 3:1). Pastę pozostawiamy na zabrudzeniach na noc, a na drugi dzień zmywamy wodą i wycieramy.

Zlewozmywak
Do czyszczenia zlewozmywaka używamy sody oczyszczonej, po czym dokładnie spłukujemy. Jeśli zlewozmywak jest ze stali nierdzewnej można dodać nieco octu cały czas pamiętając o dobrym spłukaniu. W przypadku gdy plamy są trwałe posypujemy je cienką warstwą sody, pozostawiamy na noc i szorujemy następnego dnia.

Piekarnik
sposób 1
Posypujemy powierzchnię piekarnika łyżką sody i czyścimy lekko wilgotną ściereczką. Jeśli piekarnik potrzebuje solidnego czyszczenia do sody dodajemy garść soli kuchennej. Pozostawiamy do wyschnięcia na godzinę lub dwie po czym ścieramy ściereczką.

sposób 2
- ćwierć szklanki sody oczyszczonej

- 2 łyżeczki soli drobnoziarnistej

- gorąca woda

Smarujemy wewnętrzną szybę piekarnika. Gdy upłynie dziesięć minut trzemy używając szorstkiej strony gąbki. Potem ścieramy, przecieramy wodą i polerujemy do sucha.
Przypalony piekarnik posypujemy solą, podgrzewamy (180 stopni Celsjusza) aż sól zbrązowieje, a następnie ścieramy papierowym ręcznikiem. Potem myjemy wodą z płynem do naczyń i wycieramy.

Lodówka

- ćwierć szklanki octu

- ćwierć szklanki wody

Mieszamy, a następnie powstałą miksturą myjemy lodówkę i wycieramy do sucha.

Stół kuchenny
- 1 łyżka sody
- 3-4 łyżeczki octu
- filiżanka ciepłej wody

Zmywamy stół gąbką z powstałym płynem i spłukujemy wodą.

Szafki
- pół szklanki octu

- ćwierć szklanki wody
- kilka kropel olejku eterycznego

 Przecieramy szafki roztworem i wycieramy do sucha. Przed tym zabiegiem do tłustych miejsc można użyć wilgotnej szmatki z szarym mydłem. 

Przypalone naczynia
sposób 1
Przypalony garnek zamaczamy na noc w ciepłej wodzie z sodą. Następnego dnia wylewamy wodę i posypujemy zabrudzenia warstwą sody, dodajemy trochę gorącej wody i pozostawiamy na pół godziny. Potem szorujemy garnek pastą z sody (3 porcje sody i 1 porcja wody) i starannie płuczemy.

sposób 2

- jedna stołowa łyżka soli
- pół litra wody

Zagotowujemy roztwór w naczyniu. Gotujemy aż pozbędziemy się spalenizny (minimum godzina).

sposób 3:
Napełniamy naczynie ciepłą wodą i rozpuszczamy 2-3 łyżki sody. Następnie doprowadzamy do wrzenia i gotujemy 5-10 minut. Po wystygnięciu i odlaniu wody posypujemy garnek sodą i dolewamy wody (stosunek 3:1). Potem intensywnie szorujemy, a na koniec płuczemy.


Soda nie jest odpowiednia do czyszczenia garnków aluminiowych, ponieważ sprawia, że aluminium czernieje.  

Deska do krojenia

Raz w tygodniu parzymy ją wodą bądź myjemy octem. Możemy też wetrzeć w deskę sok z cytryny, zostawić na noc, a następnie spłukać.

Mycie naczyń sposób 1
Do mycia naczyń możemy użyć płynu bogatego w saponiny np. z kasztanów czy mydlnicy (przepis w rozdziale "Pranie"). Pamiętajmy o dobrym spłukiwaniu naczyń, ponieważ spożywanie saponin w większych ilościach może skutkować zatruciem.

- 20–30 łupin orzechów piorących
- pół litra wody

Gotujemy minimum 15 minut (im dłużej tym jest gęstszy) i studzimy. Powstały płyn możemy wzbogacić olejkiem eterycznym.

sposób 2

Myjemy w zlewie napełnionym wcześniej wodą.
- 2 litry gorącej wody

- łyżeczka octu
- łyżeczka sody oczyszczonej

- 5 gramów płatków mydlanych

- kilka kropel olejku herbacianego

Po wymieszaniu płyn przelewamy do szklanego pojemnika.

sposób 3

- cztery łyżeczki sody

- pięć łyżek stołowych wody

Pastą czyścimy naczynia, po czym opłukujemy czystą wodą.

Szklane butelki i pojemniki
- 1 łyżeczka sody na 1 l wody


Napełniamy butelkę wodą, dosypujemy sody, zakręcamy i wstrząsamy. Po mniej więcej 10 minutach myjemy butelkę jak zwykle. Takie wstępne mycie pomaga usunąć resztki oliwy i octu.

Plastikowe pojemniki
Mieszamy na ścierce sodę z wodą (3:1) i powstałą pastą czyścimy pojemnik, po czym spłukujemy, osuszamy i wycieramy. Zżółkłe i lepkie pojemniki moczymy na noc w ciepłej wodzie z 3 łyżkami sody i połowa szklanki octu.

Polerowanie szkła
Do szklanek i kieliszków nalewamy gorącej (nie wrzącej) wody i wsypujemy sodę. Następnie myjemy niezbyt szorstką gąbką i płuczemy ciepłą wodą. Pozostawiamy by ociekły i wycieramy czysta ściereczką. 

Czajnik

Aby pozbyć się kamienia gotujemy wodę z kwaskiem cytrynowym (20 gram). Po zagotowaniu wylewamy roztwór i starannie płuczemy.

Kosz na śmieci
Do pustego kosza wsypujemy 2-3 łyżki sody i pozostawiamy na noc. Potem płuczemy i wycieramy.

Kiełkownica
Posypujemy kiełkowicę niedużą ilością sody, szorujemy szczotką do warzyw i dokładnie płuczemy. Warto regularnie dbać o kiełkownicę poprzez zamoczenie jej na noc w roztworze wody z sodą (2-3 łyżki sody na litr wody).

Gaszenie płomienia
Aby zmniejszyć lub wygasić płomień, wystarczy jeśli posypiemy go sodą.

Podłoga z płytek ceramicznych

- ćwierć szklanki octu

- trzy litry ciepłej wody

- kilka kropel olejku eterycznego

Płukanie ściereczek i ręczników
Aby usunąć zapachy z ręczników kuchennych i ściereczek moczymy je na noc w ciepłej wodzie z sodą (3-4 łyżki sody na 1l wody). Następnego dnia płuczemy i wysuszamy.

Odświeżanie gumowych rękawic
Wsypujemy do rękawic na kilka godzin niewielka ilość sody. Następnie wywracamy rękawice na lewą stronę.

Odświeżanie popielniczek
Brzydki zapach usuniemy wsypując do popielniczki trochę sody za każdym razem, gdy wysypujemy popiół.

POKÓJ

Podłogi drewniane i panele

- dwie szklanki octu

- trzy litry ciepłej wody

- dwadzieścia kropli olejku eterycznego

Dywany i wykładziny Posypujemy równo cały dywan sodą. Okrągłymi ruchami wcieramy sodę. Zostawiamy na co najmniej 15 minut lub nawet całą noc, w zależności od tego jak intensywny jest przykry zapach. Potem odkurzamy. Do sody można dodać olejek eteryczny. 

Meble

- pół szklanki wody

- ćwierć szklanki octu

- ćwierć szklanki oliwy z oliwek

- kilka kropel olejku eterycznego (np. cytryna lub bergamotka)


Mieszamy, nakładamy na meble, wcieramy, wycieramy do sucha a na koniec polerujemy suchą szmatką. Dokładnie wstrząsamy przed każdym użyciem.

Kurze

Kurze ścieramy mokrą szmatką. Wodę możemy wzbogacić kilkoma kroplami olejku eterycznego. Do sprzętu elektronicznego używamy wilgotnej ściereczki, następnie wycieramy do sucha.

Materiałowe obicie
sposób 1

- trzy orzechy indyjskie

- jeden litr gorącej wody (ok. 60 stopni Celsjusza)

Orzechy wrzucamy do wody i czekamy aż będzie się pienić (ok. 20 minut). Przecieramy obicia gąbką namoczoną roztworem i pozostawiamy do wyschnięcia.


sposób 2
 W letniej wodzie rozpuszczamy niewielka ilość sody i myjemy np. kanapę. Potem przemywamy czystą wodą. Przed czyszczeniem sodą zrób test w mało widocznym miejscu, żeby zobaczyć jak zachowują się kolory i sama tkanina.

Roztocza
Roztocza giną w temperaturze powyżej 60 stopni Celsjusza oraz poniżej 15 stopni Celsjusza. Wietrzymy często dom, a pościel wywieszamy na dwór, najlepiej w chłodne dni. Pranie robimy w temperaturze 60 stopni Celsjusza.

Szyby

- pół litra octu

- litr ciepłej wody

Wycieramy np. starą koszulką lub gazetą (niekolorową).

Kaloryfer
- połowa szklanki wody

- ćwierć szklanki octu

- kilka kropel olejku eterycznego

Mosiądz i miedź

sposób 1
- sól
- ocet lub sok z cytryny (albo skórka od cytryny na moczona w solance)
Mieszanką szorujemy naczynia, a następnie opłukujemy.


sposób 2:
- 15 g kwasku cytrynowego
- 0,5 l wody


Rozprowadzamy po naczyniu i zostawiamy na jakiś czas. Podłóż pod nie jakieś zabezpieczenie np. gazety i otwórz okno. Tym sposobem łatwiej usuniemy śniedź i rdzę. Ułatwia to również późniejsze polerowanie. 

Brąz
Brązu nie można polerować, ponieważ woda łatwo go uszkadza, a polerowanie usuwa patynę. Czyścimy bardzo rzadko czystą, miękką szczoteczką, natomiast wacikiem usuwamy kurz ze szczelin.

Srebro
Możemy wyczyścić przy pomocy wody z sodą i niewielkim dodatkiem soli. Niektórzy uważają, że odrobina śniedzi w szczelinach podkreśla charakter srebra i wzór. Z tego względu nie warto zbyt mocno go czyścić. Skomplikowane wzory czyścimy miękką szczotką. Polerujemy miękką czystą szmatką lub specjalną ścierką do srebra. Przedmioty posrebrzane polerujemy tylko, gdy to konieczne.

Stop ołowiu z cyną
Czyścimy suchą szmatką, a raz na jakiś czas przecieramy z wierzchu ściereczką do czyszczenia srebra.

Aluminium
Soda nie nadaje się do czyszczenia aluminium, ponieważ sprawia, że aluminium czernieje.  

Wiklina

- litr wody

- pięć łyżek stołowych soli drobnoziarnistej

- trzy łyżki oliwy z oliwek

Przecieramy i pozostawiamy do wyschnięcia.

Szron na szybach

- dwie szklanki wody

- dwie łyżki stołowe soli drobnoziarnistej

Przecieramy zwilżoną gąbką. W ten sposób unikniemy zamarzania szyb zimą.

Odświeżanie materacy
Jeśli chcemy efektywnie zwalczać rozwijające się roztocza pamiętajmy o codziennym wietrzeniu sypialni i regularnym zmienianiu prześcieradła. Dodatkowo możemy raz w miesiącu posypać materac cienką warstwą sody i po jakimś czasie go odkurzyć.  

Zmoczone dziecięce łóżeczko
Plamy na prześcieradle posypujemy jak najszybciej sodą, a później pierzemy. Zmoczone miejsca materaca posypujemy sodą i zostawiamy na kilka godzin, potem odkurzamy.

Zabawki i dziecięce akcesoria

Wilgotną gąbkę posypujemy niedużą ilością sody. Po wyczyszczeniu płuczemy i wycieramy.

Różne powierzchnie

Po rozpuszczeniu 4-5 łyżek sody w litrze wody otrzymujemy łagodny płyn do mycia różnych powierzchni.

ODŚWIEŻACZE POWIETRZA I LIKWIDOWANIE NIEPRZYJEMNYCH ZAPACHÓW 

Otwarte okno

Otwarte okno to najlepszy odświeżacz.

Rośliny doniczkowe
Rośliny takie jak bluszcz, roślina pająka, skrzydłokwiat, filodendron.

Ocet

Nieduże naczynie z octem stawiamy w dowolnym miejscu w domu lub robimy spray w następujący sposób. Łączymy w równych częściach wodę i ocet w butelce z rozpryskiwaczem. Następnie dodajemy 20 - 30 kropli ulubionego olejku eterycznego. Przed użyciem należy dobrze wstrząsnąć. Ocet oraz olejki eteryczne mogą podrażniać oczy, dlatego nie można przebywać w pomieszczeniu od razu po użyciu sprayu.

Soda

- pół litra wody

- dwie łyżki sody

- sok z jednej cytryny

Po rozpuszczeniu sody w wodzie i dodaniu cytryny ustawiamy naczynie w dowolnym pokoju.

Olejki eteryczne

Olejki eteryczne posiadają następujące właściwości: bakteriobójcze, antywirusowe, przeciwgrzybiczne, dezynfekujące, odstraszające owady, uspokajające lub pobudzające.

- pojemnik ze spryskiwaczem

- woda przegotowana

- około dwudziestu kropel olejku eterycznego

Mieszankę rozpryskujemy po całym mieszkaniu, na meblach oraz zasłonach.

Do dezynfekowania powietrza stosujemy olejek eukaliptusowy, tymiankowy, lawendowy, rozmarynowy, cytrynowy oraz jałowcowy. Nie rozpylamy olejków eterycznych w obecności niemowląt i małych dzieci, ponieważ niektóre składniki olejków mogą działać drażniąco na ich czułe oczy i śluzówki. Najlepiej, jeśli dzieci wrócą do pomieszczenia po 20 minutach od spryskania. 

Zioła

Do zagotowanej wody wrzucamy garść pachnących ziół np. mięty, eukaliptusa, tymianku, szałwii, rozmarynu lub melisy. Doprowadzamy do wrzenia, odlewamy naczynia i stawiamy w wybranym miejscu.

Lodówka
Uciążliwy zapach usuniemy pozostawiając wewnątrz na noc zwinięte gazety. Inny sposób na niemiły zapach to wsypanie do miseczki czterech łyżeczek sody oczyszczonej i wstawienie do lodówki na 2-3 dni. Potem wysypujemy sodę do kosza na śmieci i wymieniamy na świeżą aż do uzyskania zadowalającego efektu. Możemy dołączyć do tego kilka kropel olejku eterycznego. Umieszczając w lodówce połówkę cytryny również pozbędziemy się nieprzyjemnych zapachów. Można również przez cały czas trzymać w lodówce miseczkę z sodą dla pochłaniania zapachów. W takim przypadku należy wymieniać sodę co 2 miesiące.

Kosz na śmieci
Dno kosza posypujemy sodą, a następnie zakładamy worek na śmieci. Do tego celu możemy użyć sodę, którą wcześniej wykorzystaliśmy np. w lodówce.

Stęchlizna
Do miejsc o niemiłym zapachu wkładamy goździki i ususzoną skórkę cytrynową bądź owoce świeżej pigwy.

Pojemniki na żywność

- łyżka sody oczyszczonej

- łyżka octu

- gorąca woda

Do pudełka wsypujemy sodę, wlewamy ocet, po czym zalewamy gorącą wodą. Po kilku godzinach myjemy płynem do mycia naczyń.

Zwierzęta domowe

- Dno kuwety posypujemy równomiernie sodą oczyszczoną (kilka łyżek), a na wierzch wsypujemy koci piasek.

- Na psim posłaniu rozsypujemy sodę i odkurzamy po 10 minutach.

- Posypujemy sodą sierść psa lub kota, gdy soda wniknie głębiej dokładnie szczotkujemy.

- Sodę wysypujemy na wilgotną szczoteczkę, szczotkujemy zęby psa, a następnie płuczemy.

- Do kąpieli psa używamy 2-3 łyżek sody na litr wody. Potem dokładnie płuczemy i suszymy sierść.

- Klatki domowych zwierząt czyścimy wilgotną gąbką z sodą. Później płuczemy i suszymy.


- Dwa razy w tygodniu wsypujemy sodę do klatki i pozostawiamy na pół godziny. Potem usuwamy sodę i wpuszczamy zwierzę do klatki.

- W przypadku pcheł posypujemy soda sierść i starannie wcieramy. Psa kąpiemy po kilkunastu godzinach. Jeśli zajdzie taka potrzeba powtarzamy zabieg.

Szafa na obuwie
Sodę pozostawiamy w otwartym opakowaniu lub przesypujemy do małego pojemnika. Otwarte opakowanie sody, które wystawiamy do niwelowania zapachów wymieniamy co trzy miesiące.

Ładny zapach w domu
Zamiast syntetycznych odświeżaczy powietrza stosujmy olejki eteryczne bądź wieszajmy pęki ziół lub kwiatów. Możemy także zrobić suszki zapachowe z suszonych ziół np. lawendy, suszonych płatków róż i koszyczków rumianku. Pamiętajmy, aby wpuszczać do domu świeże powietrze poprzez regularne otwieranie okien. W ten sposób pozbędziemy się brzydkich zapachów. 

INNE

Samochód 

Wilgotną gąbkę posypujemy sodą. W ten sposób myjemy szyby, reflektory i czyścimy karoserię z plam i zabrudzeń.

Obuwie

W celu wchłaniania potu warto wsypać do butów odrobinę soli.

Przypalone żelazko

Bawełnianą szmatkę moczymy w occie i przecieramy ciepłe żelazko. W przypadku mocniejszego przypalenia do pół szklanki octu dodajemy 3 łyżeczki sody.

Domowe insekty 
Ziele piołunu dzięki swojemu ostro-gorzkiemu zapachowi odstrasza pchły, pluskwy i karaluchy. Lawenda odstrasza mole oraz może służyć do aromatyzowana pościeli. Ziele suszonego bagna włożone między ubrania również pomoże nam uporać się z molami. Mięta również odstrasza owady. Sposób na mrówki w domu: po starannym umyciu podłogi i jej wyschnięciu posypujemy sodą trasy przemarszu mrówek, a także krawędzie ścian i drzwi wejściowych, narożniki i drobne szczeliny.